Informacja prasowa nr 19
Od poniedziałku, 10 października br. zapraszamy do obejrzenia wystawy “Na granicy. Rzecz o czasach, ludziach i miejscach”. Wystawa znajduje się w foyer Collegium Polonicum w Słubicach i została przygotowana przez Katedrę Kultury i Historii Europy Środkowej i Wschodniej Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we współpracy z Domem Współpracy Polsko-Niemieckiej w Gliwicach.
W roku 2007 minęła 85 rocznica wytyczenia polsko-niemieckiej granicy na Górnym Śląsku i z tej okazji Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej przygotował tę wystawę, która po raz pierwszy była tam prezentowana w listopadzie 2007 roku. Wystawa opowiada o codziennym życiu ludzi polsko-niemieckiego pogranicza w latach 1922-1939.
Po burzliwym czasie powstań i plebiscytu jesienią 1921 roku obradująca w Genewie Rada Ambasadorów ustaliła ostateczny przebieg polsko-niemieckiej granicy na Górnym Śląsku. Zrośnięty od stuleci, wielokulturowy region miał odtąd funkcjonować w ramach dwóch organizmów państwowych. Po ogłoszeniu decyzji o podziale regionu rozpoczęła się "pierwsza górnośląska wędrówka ludów". Do 1924 roku około 200.000 mieszkańców dawnego obszaru plebiscytowego zmieniło swoje miejsce zamieszkania. Jedni chcieli pozostać w Niemczech jako niemieccy obywatele, inni pragnęli urzeczywistnić swoje marzenie o polskim Górnym Śląsku. W polsko-niemieckiej kwestii granicznej nie było zwycięzców. Nowe wytyczenie granicy nie zadowoliło żadnej ze stron – przede wszystkim ze względów gospodarczych. Także dla mieszkańców podzielonego regionu nowa granica wiązała się z licznymi problemami.
W ramach operacji, jakiej dotąd nie znał świat, i którą porównać można z podziałem Berlina, w poprzek Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego – jednej z największych aglomeracji Europy – przeciągnięto granicę wijącą się dosłownie między domami, podwórkami i zakładami przemysłowymi. Polsko-niemiecka granica na Górnym Śląsku istniała jedynie 17 lat: od czerwca 1922 roku do września 1939 roku. Od 1 września 1939 r. nie ma już "dwóch Górnych Śląsków", lecz skutki podziału są trwalsze niż sama granica. Od 1922 r. Górnoślązacy posiadają różne paszporty, służą w różnych armiach, w sporcie reprezentują różne barwy narodowe. Jednocześnie, choć niemiecki Górny Śląsk przestał istnieć, istnieją nadal niemieccy Górnoślązacy.
Ekspozycja spotkała się z ogromnym zainteresowaniem zarówno historyków, dziennikarzy, przedstawicieli instytucji kulturalnych i edukacyjnych, jak i osób prywatnych. Głównym celem wystawy jest przybliżenie szerszym kręgom, przede wszystkim młodzieży, tego prawie całkowicie zapomnianego rozdziału górnośląskiej, a co za tym idzie także wspólnej, polsko-niemieckiej historii. Wystawa prezentuje życie codzienne w byłym rejonie przygranicznym, materialne i niematerialne pozostałości granicy, która dzieliła ten region w latach 1922-1939. Przebieg linii granicznej (często kuriozalny) jest przedstawiony za pomocą map i materiału zdjęciowego. Tu i ówdzie można znaleźć „niemych świadków” historii: polskie i niemieckie budki celne oraz zarośnięte bunkry graniczne.
Wystawie towarzyszy publikacja, którą można obejrzeć i nabyć w Katedrze Kultury i Historii Europy Środkowej i Wschodniej w Collegium Polonicum.
Cieszymy się, że możemy zaprezentować wystawę w Collegium Polonicum w Słubicach, które to jest przykładem historii polsko-niemieckiego pogranicza w jakże innej historycznie epoce. Dla mieszkańców dzisiejszego regionu granicznego wokół Słubic i Frankfurtu nad Odrą ta historia z ubiegłego wieku daje możliwość porównania jej z własnymi doświadczeniami i życiem codziennym, jeśli chodzi o postrzeganie granicy oraz postępujące jej przezwyciężanie.
Informacji udziela:
Collegium Polonicum
Public Relations
ul. Kościuszki 1
69-100 Słubice
tel.: 095/ 7592 412
fax: 095/ 7592 409
e-mail: press.cp@europa-uni.de
www.cp.edu.pl