Banner Collegium Polonicum

„Epos (nie)możliwy – ideologiczne i estetyczne aporie dyskursu Ziem Odzyskanych” - wykład dr Kingi Siewior w Collegium Polonicum w Słubicach

We wtorek, 19 listopada br. o godz. 12.00 w sali bankietowej dr Kinga Siewior wygłosi wykład pt. „Epos (nie)możliwy –  ideologiczne i estetyczne aporie dyskursu Ziem Odzyskanych”.

Tematem wykładu będą kulturowe reprezentacje migracji na tereny przyłączone w granice państwa polskiego po 1945 roku. Chociaż kondycję powojennych osadników, jak wiemy z wielu relacji, określały dość typowe składowe doświadczenia migracji (poczucie tymczasowości lub wykorzenienia), to jednocześnie ich sytuację wyróżniał fakt, że oprócz tego, iż̇ winni byli oswoić się̨ z obcym, bo naznaczonym niemieckością̨, krajobrazem kulturowym, mierzyli się̨ również z nowym porządkiem politycznym, w którym ich podróż (najczęściej) w nieznane nazywano „powrotem” do ojczyzny, a jakiekolwiek wątpliwości z tą tezą związane dławiła cenzura. Na użytek legitymizacji nowych granic oraz wytworzenia iluzji trwania przemieszczonego narodu uruchomiono odsyłające do piastowskiej genealogii pojęcie „Ziem Odzyskanych”, wokół którego wytworzyła się następnie rozbudowana geografia wyobrażona. Opierała się̨ ona na postulatach pełnej (re)polonizacji przestrzeni (po)niemieckiej, uwypuklaniu raczej obrazów zakorzenienia niż przemieszczenia oraz identyfikacji przesiedleń jako początku nowego (lepszego) socjalistycznego społeczeństwa. Narracją fundacyjną zdolną wyrazić owe treści, a więc osadzić na nowych (przestrzennych, klasowych i etnicznych) pozycjach społeczeństwo polskie, miała stać się wielka, ponadczasowa „powieść epicka” o tematyce przesiedleńczej. Jednak taka powieść na dobrą sprawę nigdy nie powstała.

„Podczas wykładu omówię tak polityczne i ideologiczne, jak i estetyczne i antropologiczne ramy tej opowieści. Przyglądając się kolejnym fazom jej rozwoju, wskażę najważniejsze formuły artykulacji „epickiego pragnienia”. W punkcie dojścia mojego namysłu postaram się natomiast nazwać i sproblematyzować przyczyny tego estetycznego fiaska oraz zastanowić się nad tożsamościowymi konsekwencjami takiego stanu rzeczy” – zaprasza dr Kinga Siewior.

Ramy teoretyczne wykładu określają pojęcia z zakresu kulturowej genologii, badań nad pamięcią i badań postkolonialnych.

O autorce:

Kinga Siewior – literaturoznawczyni i kulturoznawczyni, asystentka w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, członkini Ośrodka Badań nad Kulturami Pamięci UJ. W 2018 roku obroniła pracę doktorską poświęconą narracjom o tzw. Ziemiach Odzyskanych w powojennej kulturze polskiej. Zajmuje się zjawiskami z pogranicza fotografii i literatury, geopoetyką i kulturowymi studiami nad migracjami, środkowoeuropejskimi politykami i poetykami pamięci oraz mariażami dwudziestowiecznych ideologii z literaturą. Autorka licznych artykułów naukowych oraz książek Odkrywcy i turyści na afrykańskim szlaku. O fotografii w polskim reportażu podróżniczym (2012) i Wielkie poruszenie. Pojałtańskie narracje migracyjne w kulturze polskiej (2018).

 

Kontakt:

Dr Kinga Siewior

e-mail: k.m.siewior@gmail.com