Banner Collegium Polonicum

30-lecie Uniwersytetu Europejskiego Viadrina

Dokładnie 30 lat po podpisaniu aktu założycielskiego, 15 lipca 2021 r., Uniwersytet Europejski Viadrina podjął dyskusję na temat swojej roli w nauce i społeczeństwie. W rozmowie panelowej postawiono na otwarty i szczery dialog: które kierunki rozwoju w minionych 30 latach goście oceniają krytycznie i jakie mają oczekiwania wobec Viadriny w przyszłości?

20210715_30-Jahre-Viadrina_UV_7062-600 ©Heide Fest

W uroczystościach otwierających jubileusz 30-lecia Viadriny wziął udział w imieniu władz Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. Tadeusz Wallas, prorektor UAM ds. Collegium Polonicum wraz z dr. Krzysztofem Wojciechowskim, dyrektorem Collegium Polonicum. Rektor Wallas składając na ręce prezydentki Viadriny prof. Julii von Blumenthal życzenia podkreślił "30 lat istnienia Uniwersytetu Europejskiego Viadrina pokazały, że decyzja o jego powołaniu była bardzo dobra, bez Viadriny nie byłoby też Collegium Polonicum”.

20210715_30-Jahre-Viadrina_UV_7028-600 ©Heide Fest

Prof. dr Julia von Blumenthal, prezydentka Viadriny, powiedziała podczas rozpoczęcia uroczystości: „Nasz były rektor prof. dr Hans N. Weiler zlecił nam pięć lat temu trudne zadanie. W swoim przemówieniu z okazji 25-lecia Viadriny powiedział, między innymi odnosząc się do brexitu: ‚Europa potrzebuje Uniwersytetu Europejskiego – nie można zawieść Europy.‘ Jestem ciekawa, czy w dzisiejszej dyskusji usłyszę, czy jesteśmy choć trochę bliscy spełnienia tych założeń”.

Tobias Dünow, sekretarz stanu ds. nauki, nadań naukowych i kultury w Brandenburgii, określił utworzenie Uniwersytetu Europejskiego Viadrina w 1991 r. jako „szalony“ pomysł: „Założyć w 1991 r. uniwersytet w biednej, słabo zainteresowanej uniwersytetem Brandenburgii, i to w dodatku jako instytucję szczególnie akcentującą nauki humanistyczne i społeczne oraz – przynajmniej ideowo – uniwersytet polsko-niemiecki. Uważam, że to jest niesamowite; jednak nie jestem przekonany, czy my jako politycy mielibyśmy dziś odwagę podjąć ponownie taką decyzję.” Dünow życzy uczelni: „żeby Viadrina zrobiła wszystko, co w jej mocy, aby nie stać się przeciętnym uniwersytetem. W Niemczech mamy wystarczającą ilość średniej wielkości uniwersytetów. Viadrina ma szansę tylko wtedy, gdy dla zasady jest i pozostanie inna – to nie jest tanie, ale trzeba sobie na to pozwolić”.

Burmistrz Frankfurtu Claus Junghanns podkreślił niezbywalność Viadriny dla miasta Frankfurt nad Odrą: „Gdzie, jeśli nie tutaj żyjemy Europą? Tysiące studentek i studentów, którzy pozostawili tutaj swój ślad i wyruszyli dalej w świat – oto duch Viadriny i to, co jako miasto chcemy przekazywać dalej. Jesteśmy bardzo dumni, że możemy być tym miejscem”. Ma nadzieję, że w przyszłości korzenie, które Viadrina zapuściła w mieście, jeszcze bardziej się umocnią, a studenci i wykładowcy będą postrzegać miasto jako przestrzeń, którą mogą współtworzyć i w której mogą pozostawić swój ślad.

Małgorzata Kopka-Piątek, dyrektorka Programu Europejskiego w Instytucie Spraw Publicznych w Warszawie powiedziała odnośnie polsko-niemieckiego współżycia w dwumieście i na Viadrinie: „Polsko-niemieckie relacje żyją z asymetrii potencjału gospodarczego, społecznego zainteresowania i woli politycznej – tutaj można dobrze zaobserwować, jak te trzy elementy do siebie pasują i jak korzystnie na siebie oddziałują. Frankfurt i Słubice jako miasto-symbol oraz Viadrina jako uczelnia-symbol mają szczególne znaczenie. Wspólne życie w Europie potrzebuje symboli i treści – tutaj istnieje jedno i drugie w jednym miejscu".

Svea Kühl, przewodnicząca samorządu studenckiego AStA Viadrina, podkreśliła, że to interdyscyplinarne kierunki studiów są istotnym elementem wyróżniającym Viadriną na tle innych uczelni. „Myślę, że bardzo ważne jest, aby łączyć przedmioty, przy których ma to szczególny sens, jak prawo i ekonomia”. To oznacza również wyzwania: „Ale o problemach możemy dyskutować; jesteśmy w stałym, bezpośrednim kontakcie z władzami uczelni. Kiedy rozmawiam z przedstawicielami samorządów i innych uczelni to widzę, że jest to wyjątkowa sytuacja”.

Prof. dr dr h. c. mult. Christoph Markschies, prezydent Berlińsko-Brandenburskiej Akademii Nauk stwierdził: „Viadrina ma to szczęście, że wiele pomysłów ówczesnych założycieli pozostało nadal aktualnych, na przykład budowanie mostów w kierunku Europy Środkowej i Wschodniej, czy idea wydziału nauk humanistycznych i społecznych bez segmentacji. To było bardzo mądrze pomyślane“.

Dyskusji wysłuchało w auli Audimax 100 gości z uczelni i miasta oraz wieloletni przyjaciele Viadriny, wśród nich była prezydentka prof. dr Gesine Schwan. Relację na żywo w internecie oglądało ok. 60 osób, również ze swojego domu w Kalifornii, pierwszy rektor Viadriny Hans. N. Weiler.

Po zakończeniu dyskusji odbył się wernisaż wystawy fotograficznej. Wystawa w galerii przed biblioteką w budynku głównym uczelni, ul. Große Scharrnstraße 59, jest czynna do końca października 2022. Zabiera zwiedzających w fotograficzną podróż przez 30 lat historii Viadriny na ok. 560 zdjęciach.

Bliższe poznanie historii Viadriny umożliwia wystawa online, dostępna na stronie: www.europa-uni.de/30lat, która prezentuje historyczne zdjęcia wraz z opisami przedstawionych wydarzeń w języku polskim i niemieckim.

Obchody 30-lecia potrwają do października 2022, program jubileuszu jest dostępny na stronie: www.europa-uni.de/30lat 

Nagranie z dyskusji można obejrzeć na stronie https://vimeo.com/574046352/0632aab7a